Wstęp
Elementy wykonane z blach tytanowo-cynkowych i miedzianych to popularne rozwiązanie w budownictwie dachowym ze względu na ich trwałość, estetykę i wyjątkowe właściwości techniczne. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tych materiałów, należy przestrzegać określonych zasad ich obróbki, łączenia, mocowania oraz ochrony przed korozją. Poniższy poradnik zawiera szczegółowe informacje dotyczące praktycznego zastosowania oraz zasad postępowania z blachami dachowymi, które pomogą zapewnić ich długotrwałą trwałość i estetykę.
Obróbka blach tytanowo-cynkowych i miedzianych
Obróbka mechaniczna: zwijanie, gięcie, profilowanie
Podczas procesu zwijania, gięcia, profilowania lub każdej innej mechanicznej operacji polegającej na zmianie kształtu płaskiego elementu blachy, następują w jej strukturze zmiany, prowadzące w ekstremalnie niekorzystnych warunkach do zniszczenia struktury powiązań międzycząsteczkowych, a więc do powstania pęknięć.
- Zjawisko pęknięć może wystąpić szczególnie podczas ostro krawędziowego gięcia cynku w temperaturze poniżej 10ºC oraz gięcia z przewężeniem (rozciąganiem) materiału ponad granicę jego plastyczności.
- Problem ten dotyczy głównie blach tytanowo-cynkowych, podczas gdy miedź, dzięki wysokiej plastyczności, dobrze znosi obróbkę nawet w temperaturach ujemnych.
Wskazówka: Plastyczność zarówno blach tytanowo-cynkowych, jak i miedzianych można poprawić poprzez ostrożne podgrzewanie, szczególnie w przypadku cynku.
Techniki łączenia blach dachowych
Rąbki, nitowanie, lutowanie, spawanie
Blachy tytanowo-cynkowe i miedziane można łatwo łączyć przy użyciu różnych technik:
- Rąbki:
- Rąbki pojedyncze i podwójne, stojące i leżące, pozwalają na zakleszczenie warstw materiału, gwarantując wodoszczelność.
- Nitowanie:
- Nity powinny być wykonane z materiału zgodnego z łączonymi elementami (np. stal nierdzewna dla cynku, miedź dla miedzi).
- Oblutowanie nitów spoiwem cynowo-ołowiowym dodatkowo zwiększa trwałość połączeń.
- Lutowanie:
- Spoiwa cynowo-ołowiowe (LC 30, LC 40, LC 50) różnią się zawartością cyny i temperaturą topnienia.
- Spawanie:
- Do spawania gazowego stosuje się palniki propan/tlen lub acetylen/tlen oraz specjalne lutowia miedziano-fosforowe lub miedziano-srebrne.
- W warunkach warsztatowych można użyć technologii TIG lub plazmowej.
Mocowanie elementów blacharskich
Elementy mocujące: kołki, śruby, haftki
- Materiały mocujące:
- Miedź: mocowanie przy użyciu miedzianych elementów lub stali nierdzewnej.
- Cynk: zastosowanie elementów ocynkowanych lub nierdzewnych.
- Zasady mocowania:
- Mocowania muszą być odporne na siły wiatru i obciążenie mechaniczne.
- Średnica główki elementów mocujących powinna zapewniać równomierny rozkład nacisku na blachę.
Zabezpieczenie blach przed korozją
Warstwa oddzielająca
Mimo że blachy cynkowe i miedziane uważane są za szlachetne, należy przestrzegać rygorystycznych zasad ich stosowania, aby zapobiec korozji:
- Czynniki szkodliwe: związki siarki, azotu, wilgoć, sole, związki wapienne i cementowe, bitumy.
- Ochrona: stosowanie warstwy oddzielającej, np. z suchego drewna iglastego, mat strukturalnych, membran lub włóknin o neutralnym odczynie.
Transport i przechowywanie blach dachowych
- Blachy i taśmy z miedzi lub cynku są powlekane cienką warstwą pasywatora chroniącego przed korozją.
- Warunki przechowywania:
- Suche i przewiewne miejsce.
- Brak nagłych zmian temperatury i wilgotności.
Podsumowanie
Elementy wykonane z blach tytanowo-cynkowych i miedzianych to inwestycja w trwałość i estetykę dachu. Aby jednak maksymalnie wykorzystać ich potencjał, należy przestrzegać odpowiednich zasad obróbki, łączenia i ochrony przed korozją. Dzięki stosowaniu wskazówek zawartych w tym poradniku można uniknąć najczęstszych błędów i cieszyć się wysoką jakością wykonania przez wiele lat. Pamiętaj, że właściwe przechowywanie i transport również mają kluczowe znaczenie dla zachowania właściwości tych materiałów.