Skip to main content

Rynny wiszące, rynny dachowe, rynny stojące są kanałami odprowadzającymi wodę, opartymi na uchwytach podtrzymujących.

Nazewnictwo poszczególnych elementów rynny wiszących podano na rysunkach 2.7 i 2.8

Rynna wisząca - widok z przodu

Rys. 2.7. Rynna wisząca – widok z przodu

Rynna wisząca - przekrój poprzeczny

Rys. 2.8. Rynna wisząca – przekrój poprzeczny

Typy. Różne typy rynien wiszących w zależności od kształ­tu ich przekroju poprzecznego pokazano na rys. 2.9

 

Rynny wiszące: a) półokrągła, b) kwadratowa, c) prostokątna, d) profilowana

Rys. 2.9. Rynny wiszące: a) półokrągła, b) kwadratowa, c) prostokątna, d) profilowana

Wszystkie profile mogą być wykonane z pasem okapo­wym (rys. 2.10a) lub bez niego (rys. 2.10b). Rynna wisząca bez pasa okapowego musi być mocowana do okapu za pośrednictwem fartucha. Fartuch może być zakończo­ny zagięciem.

 

Rynna wisząca: a) bez fartucha, b) z fartuchem

Rys. 2.10. Rynna wisząca: a) bez fartucha, b) z fartuchem

 

Wymiary rynien wiszących podano w tabeli 2.2.

Wymiary rynien wiszących

Tabela 2.2. Wymiary rynien wiszących

Rynny są produkowane w odcinkach długości 2÷5 m.

Minimalny spadek wynosi 2 mm/m.

Wysokość rynny od strony dachu przekracza co najmniej o 8 ÷10 mm poziom jej przedniej krawędzi, tak by w razie przelewania się woda została odprowadzona na zewnątrz budynku.

Łączenie

Odcinki i rynien łączy się metodą lutowania lub specjalny klejem do rynien. Maksymal­na długość bez szwu lub cięcia dylatacyjnego wynosi 15 m, pod warunkiem, że oba denka są swobodne oraz że oś rynny jest prostoliniowa. Dylatacja może być wykonana według jednej z trzech zasad:

  • w górnym punkcie, z cięciem dylatacyjnym i nakładką stykową; system ten wymaga montażu dwóch rur spustowych, ponieważ ma miejsce przerwanie potoku wody (rys. 2.11);
  • w dolnym punkcie, dylatacja w koszu zlewowym;
  • szczelina dylatacyjna jest złożona z dwóch pasów blachy miedzianej i jednego pasa z gumy syntetycznej.
Przekrój przez szczelinę dylatacyjną rynny wiszącej

Rys. 2.11. Przekrój przez szczelinę dylatacyjną rynny wiszącej

 

Uchwyty do rynien. Rynny są podtrzymywane przez uchwyty mocowane do deski brzegowej lub do krokwi. Uchwyty wykonane są z miedzi (wytrzymałość na znisz­czenie 240÷300 (N/m2) lub ze stali owiniętej miedzią. Maksymalny rozstaw uchwytów — 45 cm; w miarę moż­liwości powinien wynosić 33 cm.

Rynny mocowane do okapu bez uchwytów. Montu­jąc rynny bez fartucha pas okapowy układa się pod ma­teriałem przykrycia. Pas jest mocowany do podkładu za pomocą żabek. Dolna krawędź jest usztywniona zagię­ciem 15 mm (patrz rys. 2.10).

Rynny stojące

Wiadomości ogólne

Rynny stojące są kanałami odprowadzającymi wodę, umieszczonymi na gzymsach.

Nazewnictwo poszczególnych elementów podkładu i obudowy rynny stojącej podano na rys. 2.12.

Podkład i obudowa rynny stojącej (terminologia)

Rys. 2.12. Podkład i obudowa rynny stojącej (terminologia)

 

Konstrukcja. Podkład rynien stojących jest wykonany z drewna lub ewentualnie z betonu. Konstrukcją rynny i jej połączenie z rurą spustową pokazano na rys. 2. 13. Konstrukcję koryta obrobionego blachą miedzianą poka­zano na rys. 2. 14. Przed obrobieniem blachą koryto wy­kłada się papą.

Rynny wiszące, rynny dachowe, rynny stojące - rodzaje rynny [terminologia] 1

 

Wymiary

Długość. Rynny stojące mogą być wykonane z pasów o długości do 6 m. Długość maksymalna bez szczeliny dylatacyjnej wynosi 13 m, pod warunkiem że krańce są wolne (nie utrudniają dylatacji) i że trasowanie jest li­nią bez załamań.

Grubość arkuszy blachy na ogól wynosi 0,6 mm. Do wykonania elementów poddanych poważnym obciąże­niom (lub których rozwinięcie jest znaczne) stosuje się blachę grubości 0,8 mm.

Wysokość rynny stojącej od strony dachu musi zawsze przekraczać co najmniej o 60 mm poziom rąbka od stro­ny zewnętrznej. Ta różnica poziomów jest nazwana wy­sokością przelewową. W przypadku rynien wbudowanych (koryt) wprowadza się specjalną część zwaną „przelewem” (patrz rys. 2.14).

Spadek. Niezbędny jest spadek wynoszący co najmniej 0,5 mm/m. Większy spadek zapewni lepsze samooczy­szczanie się rynny.

Łączenie

Łączenie arkuszy przez lutowanie szwów w celu za­pewnienia szczelności wykonuje się zgodnie z zasadami podanymi w p. 1.2. Ze względu na ułatwienie lutowania, które musi być starannie wykonane, szerokość rynny musi być odpowiednio duża w stosunku do jej głębokości.

Połączenie z dachem. Rynnę z pokryciem dachu bla­chą miedzianą łączy się na rąbek leżący bezpośrednio lub za pośrednictwem fartucha.

W przypadku połączenia z pokryciem niemetalowym sto­suje się fartuch z miedzi, w którym przewiduje się prze­lew dostatecznej wysokości wykonany z materiałów po­krycia.

Jeżeli szerokość dna gzymsu jest większa niż 400 mm, to konieczne jest zamocowanie każdego elementu rynny stojącej na szwie poprzecznym za pomocą żabki przesu­wnej (patrz rys. 1.1).

Kosze

Kosz jest kanałom odprowadzającym wodę, utworzonym z przecięcia dwóch połaci dachowych, które tworzą kąt wklęsły.

Typy. Gdy dwie połacie dachowe tworzące kosz mają upadek większy od 25%, stosuje się kosz zwykły. Jeżeli różnica spadków tych połaci jest większa od 20°, to nale­ży przy lutować w koszu łamacz strumienia wody. Kosz w kształcie rynny może być stosowany wtedy, gdy spadki połaci są mniejsze od 25%. Typy koszy przedstawiono na rysunkach 2.15-2.18.

 

Kosz dachu krytego metalem

Rys. 2.15. Kosz dachu krytego metalem

Kosz dachu krytego metalem

Rys. 2.16. Kosz dachu krytego metalem

Kosz z łamaczem strumienia wody

Rys. 2.17. Kosz z łamaczem strumienia wody

Inne profile kosza

Rys. 2.18. Inne profile kosza

 

Mocowanie. Kosze są mocowane do podkładu za pomo­cą żabek mocujących w liczbie co najmniej 2 żabek na metr.

Wymiary kosza ustala się w zależności od powierzchni i spadku połaci dachowych oraz spadku kosza. W rzucie poziomym szerokość kosza normalnego musi być więk­sza od 600 mm. W wypadku kosza w kształcie rynny sze­rokość minimalna (między płaszczyznami pionowymi) wynosi 250 mm, a głębokość co najmniej 120 mm.

Łączenie. Zależnie od spadku elementy tworzące kosz mogą być łączone na rąbki lub przez lutowanie. Gdy spa­dek jest mniejszy od 25%, to elementy lutuje się; ich dłu­gość wynosi najwyżej 15 m. Jeżeli spadek jest większy od 25%, elementy są łączone na rąbek podwójny. Dłu­gość nakładki musi być większa lub równa 60 mm w rzucie pionowym.

Krawędzie dachu

Krawędzie dachu są utworzone przez elementy wykoń­czeniowe wykonane z blach.

Typy. Boczne krawędzie dachu mogą być swobodne lub oporowe. Krawędzie swobodne mogą być zakończone deską brzegową (rys. 2.19), lecz nie muszą (rys. 2.20).

Swobodne krawędzie boczne dachu z deską brzegową

Rys. 2.19. Swobodne krawędzie boczne dachu z deską brzegową

Swobodne krawędzie boczne dachu bez deski brzegowej

Rys. 2.20. Swobodne krawędzie boczne dachu bez deski brzegowej

Elementy wykończenia obrzeża muru są wy­niesione na wysokość 100 mm i mocowane łapkami. Ob­róbka wierzchu pokrywa całość na szerokości max. 50 mm. Jest mocowana klamrami do rowka wypełnionego zapra­wą cementową lub mastyksem. Pas obróbki jest ukła­dany stopniowo, zgodnie ze spoinami muru. Nakładka jednych elementów na drugie wynosi 50 mm.

Wykonanie. Krawędzie dachu w miejscach dylatacji można wykonać zgodnie z rys. 2.21.

Przekroje przez dylatacje: a), b) różne rozwiązania

Rys. 2.21. Przekroje przez dylatacje: a), b) różne rozwiązania

Wymiary. Grubość blachy stosowanej do obróbki kra­wędzi wynosi 0,6 lub 0,8 mm, zależnie od wymiarów. Żabki mocujące są tej samej grubości, co blacha do ob­róbki krawędzi. Rozstaw żabek wynosi co najmniej 2 sztu­ki na metr.

Wysokość krawędzi dachu może być zmienna, od 35 do 55 mm, zależnie od spadku i użytych materiałów. Przykład przykrycia ściany żelbetowej pokazano na rys. 2.22.

Przykład przykrycia muru

Rys. 2.22. Przykład przykrycia muru