Rynny wiszące, rynny dachowe, rynny stojące – rodzaje rynny [terminologia]

Rynny wiszące, rynny dachowe, rynny stojące są kanałami odprowadzającymi wodę, opartymi na uchwytach podtrzymujących.

Nazewnictwo poszczególnych elementów rynny wiszących podano na rysunkach 2.7 i 2.8

Typy. Różne typy rynien wiszących w zależności od kształ­tu ich przekroju poprzecznego pokazano na rys. 2.9

 

Wszystkie profile mogą być wykonane z pasem okapo­wym (rys. 2.10a) lub bez niego (rys. 2.10b). Rynna wisząca bez pasa okapowego musi być mocowana do okapu za pośrednictwem fartucha. Fartuch może być zakończo­ny zagięciem.

 

 

Wymiary rynien wiszących podano w tabeli 2.2.

Rynny są produkowane w odcinkach długości 2÷5 m.

Minimalny spadek wynosi 2 mm/m.

Wysokość rynny od strony dachu przekracza co najmniej o 8 ÷10 mm poziom jej przedniej krawędzi, tak by w razie przelewania się woda została odprowadzona na zewnątrz budynku.

Łączenie

Odcinki i rynien łączy się metodą lutowania lub specjalny klejem do rynien. Maksymal­na długość bez szwu lub cięcia dylatacyjnego wynosi 15 m, pod warunkiem, że oba denka są swobodne oraz że oś rynny jest prostoliniowa. Dylatacja może być wykonana według jednej z trzech zasad:

• w górnym punkcie, z cięciem dylatacyjnym i nakładką stykową; system ten wymaga montażu dwóch rur spustowych, ponieważ ma miejsce przerwanie potoku wody (rys. 2.11);
• w dolnym punkcie, dylatacja w koszu zlewowym;
• szczelina dylatacyjna jest złożona z dwóch pasów blachy miedzianej i jednego pasa z gumy syntetycznej.

 

Uchwyty do rynien. Rynny są podtrzymywane przez uchwyty mocowane do deski brzegowej lub do krokwi. Uchwyty wykonane są z miedzi (wytrzymałość na znisz­czenie 240÷300 (N/m²) lub ze stali owiniętej miedzią. Maksymalny rozstaw uchwytów — 45 cm; w miarę moż­liwości powinien wynosić 33 cm.

Rynny mocowane do okapu bez uchwytów. Montu­jąc rynny bez fartucha pas okapowy układa się pod ma­teriałem przykrycia. Pas jest mocowany do podkładu za pomocą żabek. Dolna krawędź jest usztywniona zagię­ciem 15 mm (patrz rys. 2.10).

Rynny stojące

Wiadomości ogólne

Rynny stojące są kanałami odprowadzającymi wodę, umieszczonymi na gzymsach.

Nazewnictwo poszczególnych elementów podkładu i obudowy rynny stojącej podano na rys. 2.12.

 

Konstrukcja. Podkład rynien stojących jest wykonany z drewna lub ewentualnie z betonu. Konstrukcją rynny i jej połączenie z rurą spustową pokazano na rys. 2. 13. Konstrukcję koryta obrobionego blachą miedzianą poka­zano na rys. 2. 14. Przed obrobieniem blachą koryto wy­kłada się papą.

 

Wymiary

Długość. Rynny stojące mogą być wykonane z pasów o długości do 6 m. Długość maksymalna bez szczeliny dylatacyjnej wynosi 13 m, pod warunkiem że krańce są wolne (nie utrudniają dylatacji) i że trasowanie jest li­nią bez załamań.

Grubość arkuszy blachy na ogól wynosi 0,6 mm. Do wykonania elementów poddanych poważnym obciąże­niom (lub których rozwinięcie jest znaczne) stosuje się blachę grubości 0,8 mm.

Wysokość rynny stojącej od strony dachu musi zawsze przekraczać co najmniej o 60 mm poziom rąbka od stro­ny zewnętrznej. Ta różnica poziomów jest nazwana wy­sokością przelewową. W przypadku rynien wbudowanych (koryt) wprowadza się specjalną część zwaną „przelewem” (patrz rys. 2.14).

Spadek. Niezbędny jest spadek wynoszący co najmniej 0,5 mm/m. Większy spadek zapewni lepsze samooczy­szczanie się rynny.

Łączenie

Łączenie arkuszy przez lutowanie szwów w celu za­pewnienia szczelności wykonuje się zgodnie z zasadami podanymi w p. 1.2. Ze względu na ułatwienie lutowania, które musi być starannie wykonane, szerokość rynny musi być odpowiednio duża w stosunku do jej głębokości.

Połączenie z dachem. Rynnę z pokryciem dachu bla­chą miedzianą łączy się na rąbek leżący bezpośrednio lub za pośrednictwem fartucha.

W przypadku połączenia z pokryciem niemetalowym sto­suje się fartuch z miedzi, w którym przewiduje się prze­lew dostatecznej wysokości wykonany z materiałów po­krycia.

Jeżeli szerokość dna gzymsu jest większa niż 400 mm, to konieczne jest zamocowanie każdego elementu rynny stojącej na szwie poprzecznym za pomocą żabki przesu­wnej (patrz rys. 1.1).

Kosze

Kosz jest kanałom odprowadzającym wodę, utworzonym z przecięcia dwóch połaci dachowych, które tworzą kąt wklęsły.

Typy. Gdy dwie połacie dachowe tworzące kosz mają upadek większy od 25%, stosuje się kosz zwykły. Jeżeli różnica spadków tych połaci jest większa od 20°, to nale­ży przy lutować w koszu łamacz strumienia wody. Kosz w kształcie rynny może być stosowany wtedy, gdy spadki połaci są mniejsze od 25%. Typy koszy przedstawiono na rysunkach 2.15-2.18.

 

 

Mocowanie. Kosze są mocowane do podkładu za pomo­cą żabek mocujących w liczbie co najmniej 2 żabek na metr.

Wymiary kosza ustala się w zależności od powierzchni i spadku połaci dachowych oraz spadku kosza. W rzucie poziomym szerokość kosza normalnego musi być więk­sza od 600 mm. W wypadku kosza w kształcie rynny sze­rokość minimalna (między płaszczyznami pionowymi) wynosi 250 mm, a głębokość co najmniej 120 mm.

Łączenie. Zależnie od spadku elementy tworzące kosz mogą być łączone na rąbki lub przez lutowanie. Gdy spa­dek jest mniejszy od 25%, to elementy lutuje się; ich dłu­gość wynosi najwyżej 15 m. Jeżeli spadek jest większy od 25%, elementy są łączone na rąbek podwójny. Dłu­gość nakładki musi być większa lub równa 60 mm w rzucie pionowym.

Krawędzie dachu

Krawędzie dachu są utworzone przez elementy wykoń­czeniowe wykonane z blach.

Typy. Boczne krawędzie dachu mogą być swobodne lub oporowe. Krawędzie swobodne mogą być zakończone deską brzegową (rys. 2.19), lecz nie muszą (rys. 2.20).

Elementy wykończenia obrzeża muru są wy­niesione na wysokość 100 mm i mocowane łapkami. Ob­róbka wierzchu pokrywa całość na szerokości max. 50 mm. Jest mocowana klamrami do rowka wypełnionego zapra­wą cementową lub mastyksem. Pas obróbki jest ukła­dany stopniowo, zgodnie ze spoinami muru. Nakładka jednych elementów na drugie wynosi 50 mm.

Wykonanie. Krawędzie dachu w miejscach dylatacji można wykonać zgodnie z rys. 2.21.

Wymiary. Grubość blachy stosowanej do obróbki kra­wędzi wynosi 0,6 lub 0,8 mm, zależnie od wymiarów. Żabki mocujące są tej samej grubości, co blacha do ob­róbki krawędzi. Rozstaw żabek wynosi co najmniej 2 sztu­ki na metr.

Wysokość krawędzi dachu może być zmienna, od 35 do 55 mm, zależnie od spadku i użytych materiałów. Przykład przykrycia ściany żelbetowej pokazano na rys. 2.22.